نقش برتر پارس ، معماری ، شهرسازی

با ورود به مجموعه باید از دهلیزی عبور کنید که برای هرچه زیباتر شدن آن، گالری نقاشی در دهلیز برپا شده‌است. خانه رنجبران مربوط به دوره قاجار است و در سمنان، معبر کهن دژ واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۵۶۶۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است اتاق‌های شرقی و غربی این خانه تاریخی هم به امور فرهنگی و هنری اختصاص یافته‌است. در اتاق شرقی، اجناس قدیمی شامل کلکسیون قفل‌ها، تمبرها، اسناد قدیمی، قرآن خطی، کلکسیون سکه و اسکناس و .... به نمایش عموم گذاشته شده‌است.
اتاق غربی هم به کارگاه سنگ‌تراشی و زیورآلاتی که از سنگ‌‌های تزئینی اطراف سمنان درست شده‌است اختصاص یافته‌است. زیورآلات هم شامل طرح‌های مختلفی می‌شود که برای فروش در همین مکان درنظر گرفته شده‌است. 
کارگاه صنایع دستی که اختصاص به گلیم‌بافی دارد هم هنوز به‌طور کامل به بهره‌برداری نرسیده‌است.
 
فهرست مطالب
 
فصل اول: معرفی سمنان 
 
تاريخچه سمنان:                                                                               
 
وجه تسميه قومس يا كومش:                                                                
 
 وجه تسميه سمنان:
 
موقعيت استان سمنان:
 
ويژگي‌های اقليمی استان سمنان:
 
معماری مناطق گرم و خشك:
 
ویژگی‌های معماری ساختمان های سمنان:
 
پیشنهاد ایده‌های صرفه‌جویی انرژی منطبق بر معماری شهر سمنان:
 
موقعيت شهر سمنان:
 
پيدايش شهر سمنان:
 
مطالعات كالبدي- فضايي:
 
تعیین محدوده بافت تاریخی:
 
شناخت و معرفی ساختار قديمی شهر تاريخی:
 
شناخت عناصر، فضاها، راسته‌ها، ميادين، گذرها، محورها، مجموعه‌ها، لبه‌ها و محوطه‌هاي باارزش تاريخي، فرهنگي، كالبدي و مذهبي:
 
ارزشمندي بناها برحسب فرهنگي و اجتماعي:
 
ارزشمندي برخي از مكان‌ها از ديدگاه باستان‌شناسي و علمي:
 
فصل دوم:معرفی بنا
 
مرکز محله کهندژ:
 
خانه رنجبران:
 
مصالح مورد استفاده در بنا:
 
تزئینات خانه رنجبران:
 
آسیب های بنا: