نقش برتر پارس ، معماری ، شهرسازی

کتابخانه دانشگاه BTU
 
 
 
همان گونه که تاریخچه معماری موزه را می توان به قبل و بعد از طراحی موزه گوگنهایم توسط فرانک گهری تفکیک نمود معماری کتابخانه نیز توسط دو بنای شاخص وارد مرحله جدیدی گردید. شاهکاری از رم کولهاوس و بنایی هیرت انگیز از دفتر معماری هرزوگ و دمورن در سال ۱۹۹۴ مسابقه ای برای طراحی کتابخانه دانشکده تکنولوژی براندنبرگ برگزار گردید که هرتزوگ و دمورن برندگان نهایی آن اعلام شدند. هرچند که طرح اولیه آنها تغییرات بسیاری نمود اما سرانجام طرح نامتعارف این بنا که اجرای آن چهارسال به طول انجامید تقریبا همزمان با کتابخانه معروف سیاتل اثر رم کولهاوس افتتاح گردید. دانشگاه فنی براندنبرگ در سال ۱۹۹۱ در کتبوس شهری که در آن زمان هنوز چهره شهری کمونیستی را به خود می دید تاسیس گردید و از آنجایی که تمامی ساختمان های مجموعه از لحاظ فرم و رنگ و مصالح مشابه یکدیگر بودند هرزوگ و دمورن در طراحی بنای کتابخانه مرکز ارتباطات و اطلاعات با حروف اختصاری IKZM در زبان آلمانی سعی کرده اند تا ضمن تعدیل یکنواختی معماری موجود در پیرامون سایت بنایی شاخص و متفاوت را به عنوان شاخصه تغییر و تحول به دانشگاه بیافزایند. هرچند که فرم ظاهری بنا فرمی آمیب گونه سیال و حتی تصادفی به نظر می رسد اما رسیدن به فرم نهایی این ساختمان با ارتفاع ۳۲ متر پس از مطالعات، ساخت ماکت های آزمایشی بررسی سکانس های حرکتی ممکن در داخل و خارج از بنا و در یک کلام با وسواس بسیار زیاد و معمول در دفتر معماری هرزوگ و دمورن حاصل شده است.
 
در این بنا نیز همچون بسیاری از اثار این دفتر معماری مصالح و گرافیک از یکدیگر قابل تفکیک نیستند و یکی لازمه درک دیگری می باشد. جداره های این بنا که بیشتر به تندیسی عظیم در فضای سبز دانشگاه شبیه است با شیشه مات که حروف الفبا به چندین زبان مختلف برروی آن تایپوگرافی شده و به بافتی نامتعارف استحاله یافته پوشیده شده است. این بنا از تمامی زوایا در معرض دید بوده و در نتیجه تمامی نماهای آن نمای اصلی می باشند. از این رو با کاستن اهمیت تعریف ورودی و طراحی آن به صورت شکافی کوچک در بنا تصویر ذهنی بیننده از پشت و روی ساختمان تغییر کرده و جداره های حجم به صورتی هم ارزش درک می شوند. سیالیت بنا در مقطع و نحوه چیدمان طبقات برروی هم نیز حفظ شده است. هرزوگ و دمورن در این بنا نیز تا حدی موفق شده اند که مفاهیم سنتی دیوار، سازه و نما و پنجره را به بازی گرفته و مفاهیمی بینابینی را جایگزین ساختارهای رایج نمایند. انها به واسطه ی ویدهای وسیع، نامنظم و غیرتکراری کتابخانه را از قید سنگینی و خشکی فضاهای مطالعه رهانیده اند.
 
ارتباط بصری میان داخل و خارج بنا و همچنین ارتباط فضایی مناسب میان طبقات مختلف و فضاهای داخلی به سرزندگی و پویایی ساختمان کمک نموده و جلوه ای عینی از حیات دانشجویان در کتابخانه را به نمایش می گذارد. در اینجا به خوبی معماران متوجه تفاوت های عملکردی و کیفیت فضایی میان دوگونه متفاوت این عملکرد یعنی کتابخانه دانشگاه و کتابخانه عمومی بوده و ساختمان را کاملا هماهنگ با نیازهای دانشجویان طراحی نموده اند. سالن های مطالعه در ابعاد و ارتفاع های مختلف طراحی شده و به خوبی از نور کنترل شده طبیعی بهره می برند. در درون بنا دو زون دایره ای شکل فضاهای خدماتی و ارتباطی را در خود جای داده اند. پلکانی مدور و تندیس گونه تمامی طبقات را شکافته و به یکدیگر متصل می سازد. طراحی این پلکان با قطر شش متر و با رنگ های بنفش و سبز به نحوی است که در آن فضا برای مکث و گفتگو میان دانشجویان وجود دارد. به طور کلی برخلاف جداره خارجی که تکرنگ می باشد رنگ در داخل بنا به طور مبالغع آمیزی زیاد و البته هدفمند استفاده شده است. رنگ های تند بنفش، آبی، صورتی، قرمز و زرد در تمامی عناصر فضای داخلی نظیر ستون، کف، دیوار و نرده ها و قفسه ها دیده می شود. تنها سالن های مطالعه برای حفظ تمرکز مخاطبین خاکستری و سفید باقی مانده است.